Επιστροφή στο αρχικό μενού

3. Κατασκευή ραδιοφώνου χωρίς μπαταρίες

Το ραδιόφωνο αποτελείται από τα παρακάτω εξαρτήματα

Πηνίο

Χάλκινο σύρμα για πηνία γαλβανιζέ διαμέτρου 0,16mm.

Πυρήνας ξύλινος κύλινδρος διαμέτρου 2,5cm και μήκους 12,5cm.

Δρομέας

Σκληρό μεταλλικό έλασμα περίπου 12,5cm επί 1cm.

Βάση

Ξύλινη με διαστάσεις 20cm επί 20cm επί 1cm.

Πυκνωτής

Πυκνωτής μίκας 0,002mF.

Κρυσταλλικός φωρατής

Δίοδος γερμανίου 1Ν34Α.

Κεραία

Σύρμα από 1,5 έως 3 μέτρα μονωμένο.

Ακουστικά

Ένα ζευγάρι ψηλής εμπέδησης 2000Ω. Αν δε διατίθενται, τότε χρησιμοποιήστε τα κοινά ακουστικά ραδιοφώνου.

Υπόλοιπα

υλικά

Βίδες, κορκοδειλάκια, ροδέλες, καρφάκια, τρυπάνι, κολλητήρι, γυαλόχαρτο, μονωτική ταινία.

Οδηγίες κατασκευής

Για τον πυρήνα αν δεν μπορέσετε να βρείτε ξύλινο κύλινδρο διαμέτρου 2,5cm, μπορείτε να κόψετε το ξύλινο χέρι από κάποια παλιά σκούπα, ή ένα κομμάτι λάστιχο ποτίσματος εξωτερικής διαμέτρου 2,5cm. Αν βρείτε τον κατάλληλο πυρήνα, κόψτε τον σε μήκος 12,5cm, μετρήστε 1 cm από το κάθε άκρο του και βάλτε ένα σημάδι. Στη συνέχεια κάντε μια τρύπα στα σημάδια, διαπερνώντας όλο τον πυρήνα. Αυτές οι τρύπες θα κρατήσουν το εμαγιέ χάλκινο σύρμα στη θέση του. Περάστε περίπου 10cm σύρμα από τη μία τρύπα και αρχίστε να τυλίγετε το πηνίο. Οι σπείρες πρέπει να είναι πυκνές. Θα τυλίξετε περίπου 70 σπείρες, έως ότου φθάσετε στην άλλη σπείρα. Όταν τη φθάσετε, περάστε το σύρμα από αυτήν και κόψτε το αφήνοντας περίπου 10cm. Τρίψτε με ένα γυαλόχαρτο τη μόνωση από το επάνω μέρος του πηνίου, ώσπου να φανεί το γυμνό μέταλλο. Ο δρομέας θα πρέπει να μπορεί να κάνει ηλεκτρική επαφή με κάθε σπείρα του σύρματος του πηνίου.

Για το δρομέα. Κάμψτε το μεταλλικό έλασμα, όπως φαίνεται στο σχήμα. Ένα χοντρό κομμάτι γυμνού χάλκινου σύρματος πρέπει να συγκολληθεί στην κάτω όψη του μπροστινού μέρους. Αυτό το σύρμα επιτρέπει στο βραχίονα να κάνει επαφή το πολύ με 1-2 σπείρες του σύρματος του πηνίου. Αυτό είναι σημαντικό για μια καλή ρύθμιση. Μπορείτε για αυτό το σκοπό να χρησιμοποιήσετε ένα κομμάτι σύρματος εμαγιέ, αν ξύσετε τελείως το βερνίκι του. Τελειώστε το δρομέα τυλίγοντας μονωτική ταινία γύρω από το μπροστινό άκρο, ώστε να εμποδίζεται η επαφή των χεριών σας με το γυμνό μέταλλο, η οποία θα εξασθένιζε αρκετά το σήμα.

Σημ. Το ραδιόφωνο που θα κατασκευάσετε θα πιάνει σταθμούς στα ΑΜ. Για τη λειτουργία του δε χρειάζονται μπαταρίες.

 

Εξήγηση της λειτουργίας του ραδιοφώνου.

Η εξήγηση της λειτουργίας του ραδιοφώνου είναι αρκετά δύσκολη, αφού γι’ αυτήν απαιτούνται γνώσεις απ’ όλα σχεδόν τα κεφάλαια της φυσικής, όπως ηλεκτρισμός, ταλαντώσεις και συντονισμός, κύματα κτλ. Θα επιχειρήσουμε όμως μια απλή όσο το δυνατό εξήγηση.

Το βασικό τμήμα του ραδιοφώνου μας είναι ένα κύκλωμα L-C, δηλαδή ένας ηλεκτρομαγνητικός ταλαντωτής. Ο ταλαντωτής αυτός ταλαντώνεται με κάποια συχνότητα που λέγεται ιιδιοσυχνότητα και ισούται με

 

Η ιδιοσυχνότητα αυτή αλλάζει, όταν μετακινούμε το δρομέα, αφού η μετακίνηση του δρομέα αλλάζει τον αριθμό των σπειρών του πηνίου, άρα και την αυτεπαγωγή του. Στην κεραία του ραδιοφώνου φθάνουν κύματα διαφόρων συχνοτήτων από τους διάφορους σταθμούς της περιοχής μας. Έτσι το κύκλωμα του ταλαντωτή εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση, με αποτέλεσμα να έχουμε το φαινόμενο του συντονισμού. Δηλαδή ο ταλαντωτής θα ταλαντώνεται επιλεκτικά με τη συχνότητα του σταθμού που είναι ίση με την ιδιοσυχνότητά του. Μόνο η ενέργεια του σταθμού που έχει συχνότητα ίση με τη συχνότητα του ταλαντωτή του ραδιοφώνου θα μπορεί να απορροφηθεί από τον ταλαντωτή, θέτοντάς τον σε εξαναγκασμένη ταλάντωση. Η δίοδος θα κάνει αυτό που λέμε αποδιαμόρφωση του σήματος, δηλαδή θα αποκόψει τις αρνητικές ημιπεριόδους, αφού λειτουργεί ως ηλεκτρονική βαλβίδα, αφήνοντας το ρεύμα να περάσει μόνο προς τη μία κατεύθυνση. Τα ακουστικά θα μετατρέψουν τις αργές μεταβολές του ρεύματος, δηλαδή την περιβάλλουσα, σε αντίστοιχες μηχανικές ταλαντώσεις, δηλαδή σε ήχο.

Καλή επιτυχία !

Επιστροφή στην αρχή